Skip to main content

Posts

Submergence frumsýndur 7. desember

Norðurlendska filmsfelagið, Scanbox, sigur frá, at tey hava tryggjað sær rættin at leiga nýggja filmin hjá Wim Wenders, Submergence , til biografar í Norðurlondum. Frumsýning á okkara leiðum, tað vil siga í Danmark, Føroyum og Grønlandi, er sett til 7. desember. Lyklaorðini, sum eru knýtt at lýsingatilfarinum um filmin, eru drama, romantikkur, thriller. Ein partur av filminum varð tikin upp eftir ólavsøku í fjør í sjónum við Tindhólm, har Hans Tórgarð fær tann heiður, at verða fyrsti føroyingur, ið sleppur at tala í einum Wendersfilmi. Við Gásadal sæst eisini bretska superstjørnan Charlotte Rampling í haganum. Eftir upptøkurnar hitti eg Wim Wenders og tók eina røð av myndum, millum aðrar hesa. Givið er, at Wim Wenders, 71, er mest spennandi filmsleikstjóri, ið nakrantíð hevur verið og nakrantíð fer at koma til Føroya, og fer at hugsa eitt filmsføroyskt frásøgusnildi, tað er grøna litin í summargrasi, inn í ein altjóða film. - Bara soleiðis kompositoriskt í allari oyðima

Lívið er júst tað, sum tað er

Í kvøld opnaði Skjólið í nýumvaldu húsunum hjá Bláa Krossi í Kongagøtu í Havn. Í kamari nummar eitt býr hin produktivi gøtumaðurin Tummas Jákup Thomsen (f.1962). Tummas Jákup er hin fyrsti at sýna fram í Skjólinum. Hann gekk í realskúla í Fuglafirði, er útbúgvin bygningssnikkari í 1984 og hevur smíðað alla møguliga staðni, sum hann skrivar á Facebookprofilinum.  Tummas Jákup er sjálvlærdur listamaður og stillaði fyrstu ferð út í 1976. Um tað tíðina mundu nógv leggja til merkis fyrsta fjallabilin , ein Toyota Corolla, sum hann málaði fjøll og landsløg á.  Í øllum húsunum í Kongagøtu eru nákvæmar tusj og blýantstekningar, í køkinum næstan sum dekkserviettar, men eisini verk úr øðrum tilfari, sum til dømis ein heilur veggur við fotomyndum, ið hava verið á Arken. Niðanfyri tosar hann við Petur Prent um ymsu fjallabilarnar, og hvar onkur teirra endaði. Í kjallarnum er rúmlig kaffistova við palli í horninum og køki aftanfyri. Úr køkinum ber til at fara útum, g

Einki norðurlendskt í Cannes

Burtursæð frá trimum stuttfilmum, er einki norðurlendskt á skránni í Cannes, tá árliga filmstevnan verður hildin í døgunum 17. - 28. mai. Hetta er hin 70. filmstevnan í røðini. Á reyðu plakatini sæst italska Claudia Cardinale á eini franskari tekju í 1959, tá hon var 20. Í dag er hon 79 og segði á enskum, tá hon sá plakatina: “I am honoured and proud to be flying the flag for the 70th Festival de Cannes, and delighted with this choice of photo. It’s the image I myself have of the Festival, of an event that illuminates everything around…Happy anniversary!" Kanska hevur hon ikki varnast, at plakatmeistarin hevur smalkað miðju og lør, ivaleyst í samsvar við, hvussu kvinnuligar fyrimyndir eru broyttar á filmi hesi árini. Italska Monica Bellucci er vertur, tá filmstevnan byrjar og endar í Cannes, og byrjanarfilmurin er franski Les Fantômes d'Ismaël (Arnaud Desplechin). Formaður í dómsnevndini í ár er hin kendasti spanski leikstjórin, Pedro Almodóvar. Verri er við

Sgt Pepper eitt alter ego hjá The Beatles

50 ár eru liðin síðan mest sermerkta Beatlesplátan, 'Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band', kom út. Tað verður hátíðarhildið uppá dagin við einum nýggjum heimildarfilmi hjá Alan G. Parker, sum mikið hóskandi hevur heitið IT WAS FIFTY YEARS AGO TODAY! Frá Miracle Films hevur Filmsfelagið keypt eina sýning, ið hevur danskar undirtekstir og varar 114 min. Sýningin verður í Havnar Bio mikukvøldið 7. juni kl 20 og er hin seinasta fyri summarsteðgin. Beatleskennarin Suni Merkistein innleiddi sýningina við Beatles-filminum EIGHT DAYS A WEEK í fjør heyst. Hesa ferð er tað Beatleskennarin Uni Arge, ið innleiðir sýningina við nýggjasta Beatlesfilmi. Heldur enn tónleikafilmur er hetta heimildarfilmur, har vit fara niður í maskinrúmið at fylgja við, tá kendasta LP plátan í rocksøguni verður til. Her eru samrøður og ein røð av forvitnisligum upptøkum við John Lennon, Paul McCartney, George Harrison og Ringo Starr. Sambært Rolling Stone Magazine er LP plátan ’Sgt. Pepper’s Lonely

Heim og Skúli kallar

So eru aftur boð eftir virknum hondum og góðum høvdum til nevndina í Heim og Skúla, tað dýrabærasta og mest samsýningarverda, vit eiga .  Tað segði Útvarpið í morgun í samrøðu við forkvinnuna. Eg eri púra samdur í hesi eftirlýsing og tí positivistiska grundsjónarmiði, hon byggir á. Tí kom mær aftur til hugs bókaheitið hjá gamla D.P. Danielsen við spyrjandi titlinum  Hvat fæst frá tí almenna.  Eg haldi, at tað er besti titil í føroyskari bókaútgávusøgu. Hvat fæst frá tí almenna. Niðanfyri havi eg sett inn ein blogg við sama heiti og somu mynd frá 2013 . Við at spyrja hvat fæst , meini eg sjálvandi við, hvat fæst fyri at brúka mína tíð til hetta nevndararbeiðið, sum lagt verður upp til. Hvør er tímalønin fyri tíðaríløguna, og hvussu er hon ásett í mun til aðrar almennar nevndir, og tað arbeiðið, sum har fer fram, innan somu tíðarkrøv? Siga vit, at børn, heim og skúli eru heimsins týdningarmestu uppgávur, hvussu verður so nevndarsamsýningin ásett, sæð í mun til aðrar hálv- og

Gjógv - eitt livandi postkort

Sunnukvøldið sendi Kringvarpið nýggja heimildarfilmin Gjógv - millum Norðhavið og Skarðið , sum Uni Arge og Hans Petur Hansen hava gjørt. Filmurin varir útvið ein tíma, og í endanum sæst, at Gjáargarður eisini er ánari av filminum. Ferðavinnumálið Gjógv er tí eins greitt í fokus og lýsingin av eini av mongu føroysku bygdunum, sum hóast vegasamband í nógv ár, liggja í andalopi. Síðan aldarskiftið hevur heimildarfilmur tikið dik á seg, bæði herheima og úti í verð. Fólk og felagsskapir vilja rinda fyri framleiðsluna, og umstøður eru at vísa lidnan heimildarfilm bæði í biografi, sjónvarpi og á netinum. Í Gjáarkirkju verða vit mint á frágerðafilmin hjá Teiti Árnasyni, Burturhugur - Faroese observations , sum í dag sæst í fýra pettum á YouTube. Ein hugtakandi og stílskapandi filmur av bygdalívi í 2002, innan dronur tóku myndina. Spildurnýggi Gjáarfilmurin er ein meira siðbundin og stillfør lýsing av sama evni, doyggjandi bygdini, við einum róligum forteljara. Beint fram. Frásøgnin

Verðin á veggin

So er útselda heimskortið hjá Námi aftur á goymslu á Bókamiðsøluni. Tað er laminerað og krevur ein stóran vegg, tí tað er 102,5 cm x 138,6 cm til støddar. So stór er verðin, tá hon í hesari niðurfelling er 1:22000000. Umframt at kortið er dagført við íbúgvatølum undir fløggunum í neðra, er ein broyting gjørd eftir altjóða kravi frá forlagnum Collins. Tað er at broyta navnið Persaflógvi til Flógvin . Víst varð til, at á øllum málum verður í dag sagt Flógvin,  uttan at knýta Persia at heitinum. Helst er tað kríggið, ið hevur skapt hesa siðvenju. Á enskum verður til dømis sagt The Gulf War, á týskum Der Golfkrieg og á donskum Golfkrigen. Á Wikipedia er tað bara á íslendskum, at sagt verður Persaflóastríðið. Á sama staði verður sagt Flógvakríggið á føroyskum. Tí talar alt fyri, at Persaflógvin á føroyska heimskortinum hereftir bara kallast Flógvin .

Føroyingum so líkt

Í allarbestu kringvarpstíð, fyri klokkan átta í morgun, tá øll tjóðin lurtar, varð sagt, at føroyingum so líkt vóru bara fá handrit komin inn til hoyrispælskappingina hjá Útvarpinum. Lagt varð afturat, at føroyingum so líkt fóru helst fleiri handrit at koma í postkassan í annaðkvøld, tá frestin var úti. Ein útvarpsmaður og ein útvarpskvinna í bestu senditíð til tjóðina innan dagsins verk. Hvat munnu tey meina við, tá tey siga føroyingum so líkt? Munnu tey telja seg sjálvan uppí, ella hugsa tey sum danskarar, ið ikki eru føroyingar, og tí hava eitt serliga guddómligt sjónarhorn at meta um og gera av - í passandi frástøðu? Nei, eg bara meini so við, at nú hava tvey útvarpsfólk, sum til gerandis gera sær ómak at byggja eina Kringvarpstjóð í Útnorðuri, fingið Móðurmálsvirðisløn. Fyri tjóðarbygging í gerð og tanka. Fyrimyndarligt. Men eins skjótt kann lagast niður. Sum tá útvarpsmaðurin og útvarpskvinnan við ein munn siga "Sum føroyingum so líkt." Har fór 60 ára tjó

Arktiskar og føroyskar veðurlagsbroytingar

Foto: Magnus Fröderberg/norden.org Í Norðurlandahúsinum hóskvøldið 27. apríl fer havfrøðingurin Bogi Hansen at røða um veðurlagsbroytingar á okkara leiðum. Í 2006 fekk Bogi Hansen Norðurlendsku Umhvørvisvirðisløninan, og í 2001 fekk hann Virðisløn M.A. Jacobsens fyri bókina Havið . Í 2011 skrivaði Bogi bókina Veðurlagsbroytingar , sum Nám gav út, eins og fyrru bókina um Havið . Umframt Boga Hansen frá Havrannsóknarstovuni, luttaka eisini professarin Julian Dowdeswell, omanfyri, frá Scott Polar Research Institute í Cambridge í Bretlandi, og Andy Bowen, niðanfyri, frá Woods Hole Oceanographic Institute í Massachusetts í USA. Undan tiltakinum, sum verður í Norðurlandahúsinum, siga fyrireikararnir í tíðindaskrivi, at vit føroyingar kenna longu sviðan av veðurlagsbroytingum, sum eru íkomnar av globala co2 útlátinum orsakað av fossilum brennievnum. "Jólaódnirnar, og ringa veðrið higartil í 2017, hava kostað tryggingarfeløgum yvir 100 mió, og er hetta tíðanve

Í treysti til sín sjálvs

Atlantic Review 2/2017 Matstovan Koks er nýggja kreativa stjørnan í Føroyum. Tað varð greitt á samkomu í Stockholm, har Poul Andrias Ziska, høvuðskokkur, Karin Visth, víntænari, og Johannes Jensen, stjóri, tóku ímóti Føroya fyrstu Michelinstjørnu. - Hetta er ein stórur heiður fyri okkum, og nakað heilt serligt, at vera fyrsta matstovan í Føroyum við einari Michelinstjørnu, segði Poul Andrias við pressuna, tá Michael Ellis handaði virðislønina. Michelinstjørnan, sum nú er komin til Føroya, hevur søgu, ið røkkur heilt aftur til 1900, tá franska dekkfabrikkin hjá André Michelin fór at geva út Guide Michelin til kræsnar sjafførar. Ein jakki við stjørnu Hvussu fekst tú boðini, Poul Andrias? - Gjøgnum telefon fingu vit at vita frá Michelin, at vit skuldu møta til hátíðarhaldið, sum var í Stockholm. Vit fingu ikki at vita, hvat fór at henda, so vit vistu púra einki fyrr enn fimm minuttir áðrenn, tá tey komu út við jakkunum við stjørnuni. Tástani vistu vit, hvat fór at hend

Leygardagur reyði

Í gjár, langa fríggjadag, fóru vit um summarmála. Kalendarin sigur, at nú er hægsta sátíð, at lundin kemur, og at nú byrjar summarhálvan. Tað er ikki bara leygardagur, men leygardagur reyði . Úti í heimi hevur hesin dagur mong nøvn, tí hetta er seinasti dagur í stilluviku. Men tað hoyri eg ikki ortodoksar føroyingar siga so nógv um, kanska tí at páskirnar byrja ikki fyrr enn í morgin, og vara bert í tveir dagar. Aðrastaðni hevur dagurin so ymisk nøvn sum leygardagur svarti og ljósins leygardagur . So alt velst um grundsjónarmið og sjónarhorn. Tí fór eg í býin í dag at fanga bjartar litir í dagsins ljósi henda leygardag í leysum lofti. Fyrsta fotostopp var úti við Strond, har gamla Bukkevald var. Har er ruddiligt, og tað sum ikki er lagt undir asfalt, er koyrt í konteynarar, ein grønan og ein bláan. Aftanfyri bláa konteynaran hómast vitin á Hoyvíkshólmi. Í fjørðuni brýtur brimið og tunga aldan vindur alt upp í skúm, hóast veðrið er av tí besta. Gamlir rustaðir kong